Gigadżule i kilowatogodziny związane są z energią zużywaną w budynkach. I o tej właśnie energii opowiada najnowszy odcinek z serii “Punkt krytyczny”. Dlaczego? Bo mniej więcej 40% energii w naszym kraju zużywamy na potrzeby mieszkaniowe. Ale są sposoby, żeby oszczędzać energię w domu!
Już kiedyś pisaliśmy, że najtańsza energia to ta, której nie trzeba zużyć. To bardzo ważne, gdy weźmiemy pod uwagę, że zapotrzebowanie na energię rośnie na całym świecie, a paliwa kopalne są na wyczerpaniu. Wprawdzie nowych odnawialnych źródeł przybywa, ale chyba lepiej zacząć do ograniczania zużycia energii. A energia potrzebna jest nam praktycznie do wszystkiego – zaczynając od napędzania różnych pojazdów, poprzez ogrzewanie, oświetlenie, gotowanie, chłodzenie i produkcję, na codziennym ładowaniu smartfona kończąc.
Budownictwo jest jednym z najbardziej energochłonnych sektorów. W USA, Unii Europejskiej i w Polsce jego zapotrzebowanie to około 40% energii pierwotnej. Nas najbardziej interesują budynki mieszkalne. Na co zatem zużywamy najwięcej energii w naszych domach? Według danych GUS, aż 65% przypada na ogrzewanie. Dalej jest przygotowywanie ciepłej wody (16%) oraz oświetlenie wraz z urządzeniami elektrycznymi (10%). Najmniej energii potrzebujemy do gotowania (8,5%). A dlaczego aż tyle energii zużywamy na ogrzewanie? Cytując klasyka:
Taki mamy klimat
Włosi czy Hiszpanie nie muszą się za bardzo martwić tym, że zmarzną. Potrzebują z kolei dużo więcej energii na chłodzenie niż my. U nas temperatury od jesieni aż do wiosny sprawiają, że musimy się dogrzewać w naszych domach (mimo corocznych rekordów temperatury naszej planety).
Żeby zapewnić sobie w domu komfort cieplny, blisko połowa Polaków spala węgiel albo drewno (a także śmieci), trując wszystkich dookoła. Z kolei 40% korzysta z dobrodziejstw ciepła sieciowego (to ci mieszkający w miastach), a 9% gospodarstw domowych spala gaz. Wiele budynków mogłoby zużywać znacznie mniej energii do ogrzewania, ale nie posiadają odpowiedniej izolacji termicznej. Są to tak zwane…
Wampiry energetyczne
Prawa natury sprawiają, że cieplejsze powietrze przepływa tam, gdzie jest niższa temperatura. Nie inaczej jest w budynkach, z których w sezonie grzewczym ciepło za wszelką cenę chce się wydostać na zewnątrz, żeby ogrzać otoczenie zamiast naszego domu. Najwięcej energii ucieka zazwyczaj przez ściany zewnętrzne i dach (20-35%). Swoje robi także wentylacja (30-50%), a także okna (10-15%) i podłoga (do 10%). Wszystko oczywiście zależy od budynku.
Można jednak zapobiegać takim niepotrzebnym stratom ciepła, odpowiednio izolując budynek oraz wymieniając w nim okna. Obecnie w miastach około 80% budynków wielorodzinnych (czyli tzw. różnego rodzaju bloków) jest już ocieplonych. To zasługa wielkiego programu termomodernizacyjnego, który przy okazji obklejania elewacji tonami styropianu naznaczył nasz kraj pastelozą. Ale dzięki temu budynki zużywają mniej energii, a my płacimy niższe rachunki. Coś za coś 🙂
Zdecydowanie gorzej wypadają domy jednorodzinne. W tej grupie mniej niż połowa posiada odpowiednią izolację cieplną przegród budowlanych. Jest więc spory potencjał do oszczędności energii. Do tego jeszcze warto oczywiście zmodernizować instalacje ogrzewania i wentylacji, bo tutaj najczęściej też można wygenerować konkretne oszczędności.
Budujmy energooszczędne domy
Dużo prościej jest z nowymi budynkami (przynajmniej w teorii), bo muszą one spełniać coraz bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące parametrów izolacyjnych, a także zapotrzebowania na energię pierwotną. I tutaj można skorzystać z całej masy pomysłów na domy energooszczędne, a nawet pokusić się o wybudowanie domu pasywnego. Fakt, będzie to droższe rozwiązanie niż wariant podstawowy (o 5-20%), ale bardzo niskie koszty użytkowania nam to z nawiązką wynagrodzą, a Matka Ziemia będzie zadowolona. Jeśli nie potrzebujecie wielkich przestrzeni, to możecie też zainteresować się niewielkim eko-domem Solace. Nam się takie domy podobają 🙂
Jeżeli już sprawy związane ze stratami energii mamy omówione, to teraz warto się skupić na energooszczędności wewnątrz naszych domów. Kiedy powiedziałem Filipowi, że piszę o tym, jak oszczędzać energię w domu, ucieszył się, jakby wygrał w Lotto. I od razu, niepytany, zaczął mówić: „Jestem superskąpy i w domu oszczędzam tak, że nie włączam ogrzewania i nie zapalam światła po zmroku, bo zamiast tego korzystam z latarki w moim superdrogim iPhonie, który w ten sposób zarabia na siebie, a właściwie amortyzuje swoją drogość. Poza tym… „.
Wtedy już przestałem go słuchać, bo niepoważne są te jego sposoby na oszczędzanie! Ja znam prostsze 🙂
Jak oszczędzać energię w domach?
Mam dla Ciebie kilka dość prostych sposobów, dzięki którym możesz zaoszczędzić na wydatkach na energię, a przy okazji zmniejszyć nieco ilość emitowanego dwutlenku węgla (albo na odwrót). Zaczynamy!
1. Zmniejsz temperaturę w pomieszczeniach
Można przyjąć, że obniżenie o 1°C temperatury wewnętrznej może przynieść 6-8% oszczędności. Zrób tak w sezonie grzewczym, a nie pożałujesz. Z kolei latem (jeśli masz opcję chłodzenia w domu), to podnieś temperaturę o 1 st. C, żeby zyskać nawet 4%.
2. Stosuj głowice termostatyczne
Dzięki nim w pomieszczeniach będzie panowała określona przez Ciebie temperatura (ustawiona zgodnie z punktem 1). Dla bardziej zaawansowanych zastosowań możecie spróbować elektronicznych głowic termostatycznych.
3. Wietrz dom z głową
Czyli po pierwsze, lepiej krótko a intensywnie, a po drugie, zanim otworzysz okno na oścież, zakręć zawór termostatyczny, bo grzejniki nie lubią przeciągów.
4. Steruj źródłem ciepła i temperaturami
Jeśli mieszkasz w domu jednorodzinnym, to rób wszystko, żeby jak najlepiej sterować pracą źródła ciepła. Nie dotyczy to oczywiście ręcznych kotłów na węgiel lub drewno (te się tylko na złom nadają), ale w innych przypadkach spokojnie można regulować pracę źródła w zależności od temperatury zewnętrznej i wewnętrznej oraz czasu użytkowania domu (nawet ze smartfona). Jeśli mieszkasz w bloku zostają do dyspozycji tylko głowice na grzejnikach.
5. Nie zasłaniaj grzejników
Grzejniki raczej nie pełnią roli dekoracyjnej, ale ich funkcją jest przecież grzanie otoczenia. Ale jeśli je zasłonisz (np. drewnianą obudową, meblem czy zasłonką), nie będą mogły robić tego, do czego zostały stworzone. Daj im trochę przestrzeni, a odwdzięczą się wyższą efektywnością emisji ciepła.
6. Ograniczcie zużycie ciepłej wody
Zimnej też, ale ciepłą trzeba dodatkowo podgrzać, co wymaga energii, która na dodatek kosztuje. Zimna woda zdrowia doda, pamiętaj! 🙂
7. Dbaj o lodówkę
Zużywa najwięcej energii elektrycznej w domach, więc nie wkładaj do niej nigdy ciepłych potraw. Postaw ją z dala od grzejników albo słońca i nie otwieraj jej też niepotrzebnie długo. Warto ustawić wyższą niż standardową temperaturę (4-6°C, a w zamrażarce -18 albo -16°C). Więcej ekstremalnych sposobów na oszczędną lodówkę znajdziecie u Michała Szafrańskiego.
8. Gotuj tyle wody, ile potrzebujesz
Czajnik może pomieścić nawet 1,5 litra (albo więcej). Tylko po co gotować taką ilość wody, jeśli chcesz się napić jednego kubka herbaty? Nie chcesz chyba niepotrzebnie zużywać 4-krotnie więcej energii (zobacz jeśli nie wierzysz). Nie zaszkodzi też regularne odkamienianie czajnika.
9. Stosuj LEDy
Blisko połowa naszych rodaków już je stosuje, ale u pozostałych w domach nadal świecą (a raczej grzeją) tradycyjne żarówki. A wystarczy zamienić je na LEDy, żeby cieszyć się lepszym i tańszym oświetleniem.
10. Wyciągaj wtyczki z kontaktów
Jeśli nie używasz jakiegoś urządzenia (telewizora, monitora, laptopa, dvd), to nie zostawiaj go w trybie stand-by, tylko odłącz od prądu (np. za pomocą listwy zasilającej). Nie staniesz się przez to od razu milionerem, ale jeśli miliony ludzi będą tak robić, to całkiem sporo energii zaoszczędzimy w skali globalnej.
Bądźmy energooszczędni
Z oficjalnych danych GUS dotyczących zużycia energii w gospodarstwach domowych wynika, że większość urządzeń w polskich domach (np. lodówki czy zmywarki) należy do najwyższych klas efektywności energetycznej (od A do A+++). To bardzo dobrze, ale nawet superefektywne urządzenia (w tym odkurzacze) nie pomogą, jeśli będziemy źle się z nimi obchodzić i w ten sposób marnować energię. Dlatego tak ważne jest trzymanie się energooszczędnych zasad.
Skoro dobrnąłeś, drogi czytelniku, do końca tego wpisu, to na deser możesz obejrzeć filmik z serii “Punkt krytyczny”, gdzie Marcin „Despero” Dorociński wraz z Marcinem „Rewolucją energetyczną” Popkiewiczem namawiają do tego, żeby oszczędzać energię w domu. To co, masz odwagę, by im odmówić?! 🙂
A może już oszczędzasz energię w domach? Pochwal się w komentarzach swoimi sposobami! 🙂
Źródła: GUS
Wpis powstał przy współpracy z WWF Polska. Więcej informacji na stronie Energia odNowa.
