Organizowanie konferencji już samo w sobie jest dość skomplikowane. A co dopiero wtedy, gdy chcemy zminimalizować jej ślad węglowy. Jak zatem zorganizować konferencję by była neutralna dla klimatu?
Oczywiście możemy uznać, że najlepiej dla klimatu będzie, jeżeli tej konferencji nie zorganizujemy. Ale sami dobrze wiecie, że tak to nie działa. W wielu przypadkach różnego rodzaju wydarzenia branżowe są wpisane na stałe w kalendarz. Stanowią okazję do wymiany wiedzy i doświadczeń, poznania nowych technologii i projektów, a także poznania nowych ludzi.
W mojej pracy zawodowej już drugi rok z rzędu jestem mocno zaangażowany w organizację konferencji „Miasta przyszłości”. W tym roku planowaliśmy, że przyjdzie na nią dużo więcej osób niż rok wcześniej. Stąd też mieliśmy świadomość, że środowiskowy koszt takiej konferencji będzie zdecydowanie większy. Rzuciłem więc na warsztat hasło „neutralność klimatyczna” i zacząłem działać. Od czego konkretnie?
1. Policz ślad węglowy konferencji
Na samym początku musimy się zorientować w jakim stopniu organizowane przez nas wydarzenie wpływa na klimat. Do tego celu najlepiej wykorzystać pojęcie śladu węglowego. Stanowi on sumę bezpośrednich i pośrednich emisji gazów cieplarnianych związanych z naszym życiem, danym produktem, czy tak jak w tym wpisie, związanych z konferencją. Tylko jak obliczyć ślad węglowy?
Można to zrobić oczywiście „na piechotę”, czyli w Excelu. Tylko trzeba pamiętać, że będziemy potrzebowali sporo danych, w tym kilku-kilkunastu różnych wskaźników emisji CO2, np. współczynnika emisyjności sieci elektroenergetycznej, różnych środków transportu albo wytwarzania odpadów. Ja w ten sposób sprawdzałem tylko część śladu węglowego dotyczącą dojazdu uczestników. Zastrzegam, że jest to dość czasochłonne, zwłaszcza jak się organizuje event na grubo ponad 200 osób.
Dlatego proponuję wykonać nieco krótsze (co nie znaczy gorsze) obliczenia. Wybrałem do tego celu kalkulator śladu węglowego opracowany przez szwajcarską fundację myclimate. Bazuje on na normach ISO 14040/44 i ISO 14067, więc wyniki powinny być wiarygodne. O ile oczywiście podamy odpowiednie dane, jak na przykład:
- ilość uczestników,
- czas trwania wydarzenia,
- zużycie energii,
- rodzaje środków transportu i średnie odległości nimi pokonywane,
- serwowane posiłki (czy będą dania vege czy nie),
- ilość generowanych odpadów,
- ilość materiałów drukowanych i różnych gadżetów.
W zależności od wydarzenia, do śladu węglowego można również doliczyć chociażby kwestie budowy stoisk wystawienniczych albo noclegów gości. Wpisujemy, klikamy i jest wynik. W przypadku konferencji „Miasta przyszłości” wyszło 6 ton CO2. Co dalej?
2. Ogranicz emisje CO2 do minimum
Prewencja w generowaniu emisji gazów cieplarnianych związanych z konferencją to podstawa. Dlatego po obliczeniu śladu węglowego konieczne jest przeanalizowanie jego składowych i sprawdzenie, co ma w nim największy udział. W przypadku „mojej” konferencji wyszło, że jest to transport uczestników do Warszawy i z powrotem (57% śladu węglowego). I w sumie mogę się założyć, że dla znacznej części eventów większość emisji będzie właśnie związana z dojazdem. Tylko jak je zmniejszyć?
Można oczywiście zrobić webinar – odpadają wtedy emisje z transportu. Ale chodzi nam raczej o to, żeby na żywo posłuchać prelegentów oraz spotkać się i porozmawiać z ciekawymi ludźmi. Proponuję zatem zachęcać uczestników do korzystania z niskoemisyjnych środków transportu, czyli kolei, komunikacji miejskiej albo rowerów. W jaki sposób? Oprócz stosownej informacji na stronie internetowej, ja proponuję do formularza zgłoszeniowego wpisać prośbę o podanie środka transportu z wyjaśnieniem, że konferencja ma być neutralna dla klimatu i chcemy policzyć jej ślad węglowy.
I wiecie co? Takie rozwiązanie podziałało! Ponad 70% uczestników konferencji „Miasta przyszłości” wybrało pociąg albo komunikację miejską. 20% dotarło na miejsce autem lub taxi a 7% skorzystało z roweru. I jestem więcej niż pewny, że decyzja o wyborze środka transportu była w jakiejś części spowodowana informacją o neutralności klimatycznej. W miarę możliwości można też osobiście zachęcać uczestników albo prelegentów, żeby wybrali kolej zamiast auta albo samolotu. No bo to, że samoloty są najgorszym dla klimatu sposobem podróżowania, to już Wam raczej wiadomo.
Gdzie jeszcze można obniżyć konferencyjne emisje?
Chociażby w kategorii „catering”, która w przypadku współorganizowanej przeze mnie konferencji stanowiła drugą największą składową jej śladu węglowego. I tutaj zasada jest dość prosta – im mniej dań mięsnych będzie serwowanych podczas lunchu, tym lepiej dla klimatu. A jak produkty do gotowania będą pochodziły z lokalnych źródeł (a nie z Meksyku czy Peru), to ślad węglowy będzie jeszcze mniejszy (choć tego akurat nie uwzględnia wspomniany wcześniej kalkulator).
Zużycie energii podczas konferencji jest także istotne (3-ci najważniejszy czynnik śladu węglowego konferencji). Jeżeli szukacie lokalizacji na swoją konferencję i możecie wybierać, to rozejrzyjcie się za takimi salami czy halami, które są wyposażone w oświetlenie LEDowe. Możecie także poprosić o udostępnienie świadectwa charakterystyki energetycznej (lub audytu energetycznego), żeby zorientować się jaki jest wskaźnik zużycia energii na powierzchnię i wybrać ten budynek, który taki wskaźnik ma najniższy. Oczywiście jak znajdziecie obiekt z panelami fotowoltaicznymi na dachu to tylko pozazdrościć. Opcjonalnie można podpytać o sprzedawcę energii, bo może się okazać, że konkretne centrum konferencyjne akurat kupuje energię wytwarzaną z OZE.
Zachęcaj do zero waste
Z innych rzeczy, które zdecydowanie warto wdrożyć na konferencji są działania z katalogu zero waste. Co konkretnie? Unikanie jednorazowych sztućców, kubków, talerzyków czy słomek. Normalna zastawa (tzn. porcelanowa) to podstawa na porządnej konferencji. A do tego woda i wszelkie napoje podawane w szkle.
Warto też ograniczyć ilość różnego rodzaju odpadów, które zwykle przy tego typu wydarzeniach powstają. A zatem ograniczmy ilość materiałów drukowanych do minimum. Identyfikatory według mnie warto zrobić papierowe, bez powlekania i obkładania ich plastikiem. Smycze też nie są konieczne, bo i tak nikt z nich raczej później nie korzysta. Ja polecam tzw. żabki – są dość uniwersalne i eleganckie, a przede wszystkim wielorazowe. Warto przy szatni postawić karton, do którego będzie się zbierało „zużyte” identyfikatory. Mogą posłużyć jako baza do kolejnych identyfikatorów (np. wewnątrz firmy), a w ostateczności trafią do niebieskiego pojemnika na papier.
No i jeszcze kwestia gadżetów konferencyjnych. Zazwyczaj na eventach wręczane są niezbyt potrzebne przedmioty (kolejny notes albo długopis, kalendarz, latareczki itp. duperele). W tym roku na konferencji „Miasta przyszłości” uczestnicy dostali lniane worki na pieczywo. Patrząc na reakcje w internecie wygląda na to, że był to „strzał w dziesiątkę”. Dodatkowo dla każdego uczestnika przewidziany był kod na ebooka na jedną z siedmiu książek o tematyce miejskiej. Nie dość, że oryginalne prezenty, to jeszcze całkiem ekologiczne, prawda? Warto, żeby inni poszli za tym przykładem.
3. Skompensuj te emisje, których nie da się uniknąć
No dobrze, emisje mamy policzone. Co najważniejsze, wdrożyliśmy różne rozwiązania zmniejszające ślad węglowy. Ale do zera jeszcze trochę brakuje. A zatem, żeby konferencja była neutralna dla klimatu trzeba pozostałe emisje skompensować. W jaki sposób?
Można posadzić drzewa. Jedną z ich ról jest pochłanianie CO2 z powietrza i akumulowanie węgla w tkankach (drzewa robią też całą masę innych dobrych rzeczy). Problem jest tylko taki, że ten proces nie jest super szybki. Przykładowo klon by urosnąć do średnicy 15 cm (czyli do wieku około 20 lat) zabsorbuje w sumie ok. 100 kg CO2. W przypadku konferencji „Miasta przyszłości” ślad węglowy wyniósł 6 ton dwutlenku węgla. Oznaczałoby to, że musielibyśmy zasadzić 20 drzew i czekać 20 lat na to, aby skompensować emisje. Ale to nie jedyna niedogodność.
Okazuje się, że posadzenie drzew w mieście to nie tylko skomplikowana, ale również dość droga sprawa. Zwłaszcza, gdy dostanie się konkretne wytyczne z Zarządu Zieleni Miejskiej. Wtedy koszt zgodnego ze sztuką nasadzenia jednego drzewa wynosi około 1500 złotych! Nawet w spółdzielni mieszkaniowej nie chcieli słyszeć o nowych drzewach (bo trzeba o nie dbać i grabić liście). Ale ostatecznie udało się! Załatwiłem możliwość zasadzenia sześciu drzew w jednym z poznańskich przedszkoli, bo akurat po wcześniejszej wycince mieli zrobić nasadzenia kompensacyjne. Przy okazji szadzenia drzew (i to całkiem wyrośniętych) mieliśmy sporo radości, dzieciaki zresztą też, więc mimo wszystko zachęcam do takich akcji.
Carbon offsetting na ratunek
Na dłuższą metę drzewa oczywiście skompensują cały ślad węglowy konferencji (o ile nikt ich nie wytnie). Ale, żeby efekt był natychmiastowy trzeba skorzystać z innego rozwiązania. Neutralność klimatyczną konferencji możemy osiągnąć poprzez tzw. carbon offsetting, czyli zakup specjalnych, certyfikowanych jednostek redukcyjnych zwanych carbon credits (oficjalna nazwa to Certified Emission Reductions). Powstają one w ramach różnych projektów realizowanych pod auspicjami ONZ. Jedna jednostka CER to ekwiwalent jednej tony dwutlenku węgla.
Żeby osiągnąć neutralność klimatyczną należy kupić (a formalnie – anulować) odpowiednią liczbę tych jednostek równą śladowi węglowemu konferencji. Najlepiej zrobić to za pomocą internetowej platformy Climate Neutral Now. Można tam wybrać różne projekty, z których jednostek chcemy skorzystać i które chcemy wesprzeć. Zwróćcie uwagę zwłaszcza na te, które oprócz redukcji emisji CO2 (albo innych gazów cieplarnianych) niosą jakieś dodatkowe korzyści dla lokalnej społeczności (np. zatrudnienie, edukację).
Każda konferencja powinna być neutralna dla klimatu!
Tak sobie myślę, że żyjąc w czasach globalnego ocieplenia należy robić wszystko, żeby zmniejszać swój ślad węglowy. Także wtedy, gdy organizujemy konferencję, albo jakieś inne wydarzenie. Jest przy tym trochę więcej zachodu, ale korzyści są oczywiste – nie tylko niższe emisje, ale także walor edukacyjny (+dobry PR).
Jak sami widzicie na przykładzie konferencji „Miasta przyszłości” możliwe jest takie zorganizowanie konferencji, żeby była ona na tyle ekologiczna i przyjazna klimatowi, na ile to możliwe. I bardzo bym chciał, żeby więcej organizatorów różnych wydarzeń zaczęło dużo bardziej zwracać uwagę na tego typu aspekty.
A Wy jakie macie sposoby na zmniejszanie śladu węglowego konferencji i organizację tego typu imprez w ekologicznym stylu? Znacie jakieś dobre przykłady?
The form you have selected does not exist.